Luke 9

Jisas déku dunyanét jémbaa kwayéndén

(Mt 10:5-15; Mk 6:7-13)

1Jisas déku dunyanét waandéka yaandaka det mayé apa kwayéndén, de wandaru akwi kutakwa yaange yéndarénngé. Nak mayé apa waak kwayéndén de wandaru baat yakwa du dakwa, sépémaalé maan taamba kapére yan du dakwat waak kururéndarénngé. 2Kwayéte det anga wandén, “Guné ye du dakwat ma wangunék Got néma du rate deké yékunmba véké yandékwanngé. Yate guné de kururéké ya.” 3Watake det anga wandén, “Guné yeyé yaayate rékaamba musé kure yéké yambak. Wani saawungunén musé male kwaandu guné yéké ya. Sétongunéngwa baangé, kaluwut, kakému, yéwaa, guné wani musé asé kure yéké yambak. Guné laplap vétik kure yémbak. Du dakwat yékun yangunu de gunat yékun yate wani musé kwayékandakwa gunat. 4Gaa nakmba wulaae wani gaamba male guné yaréké ya. Naknga nakngat yéngunu taale yaréngunén gaamba yarékwa du wani muséké rakarka yamuké taale wulaangunén gaamba male guné yaréké ya. Yare wani gaayémba jémbaa yatake wani gaa yaasékatake guné nak gaayét yéké ya. 5Guné gaayé nakét yéngunu wani gaayémba yarékwa du dakwa guna kundi vékukapuk yate, gunat kuk kwayéndaru, wani gaayé ma yaasékangunék. Yaasékaké yate guna maanmba kwaakwa baawu yasnyéputitake guné yéké ya. Wunga yangunu de vétake wakandakwa, ‘Nané det kapére wa yananén. Sérémaa Got yananén kapéremusé yakata-kandékwa nanat.’ Naakandakwa.” Naandén Jisas.

6Wunga wandéka ye akwi gaayémba yeyé yaayaténdarén. Yeyé yaayate Gotna kundi kwayéte baat yan du dakwa, sépémaalé kapére yan du dakwat waak kururé-wuréndarén.

Herot Jisaské vékundén

(Mt 14:1-2; Mk 6:14-16)

7Galili distrik du dakwana néma du Herot Jisas yan jémbaaké kundi vékundén. Déku jémbaa yandéka du dakwa ras déké anga wandarén, “Wa baptais kwayétake kiyaan du Jon wa nakapuk taamale wa waarapndén.” Wandaka ras wa wan, “Wa talimba yatan du Elaija wa.” Ras wa wan, “Gotna yémba kundi kwayétan du nak wa talimba kiyaae bulaa wa nakapuk taamale waarapndén.” Wunga wandaka Herot wani kundi vékundén. Vékundéka déku mawulé kapére yandéka vékulaka vékulaka naandén. 9Yate wandén, “Wuné wawutéka wa Jonna maaka sékundarén. Bulaa nak duké a kundi vékuwutékwa. Wani du kiya du dé?” Wunga wate dé Jisas véké wate mawulé yaréndén.

Jisas némaamba (5,000) dunyansat kakému kwayéndén

(Mt 14:13-21; Mk 6:30-44; Jo 6:1-13)

10Jisasna dunyansé waambule yaae Jisasét yandarén akwi muséké wandarén. Wandaka de kure wani taalé yaasékatake dekét de male Betsaidat yéndarén. 11Yéndaka asa du dakwa wa wani muséké kundi vékutake déku kukmba yéndarén. Ye déké yaandaka dé vétake deké mawulé yate det wandén, Got néma du rate du dakwaké yékunmba véké yandékwanngé. Watake baat yan du dakwat kururé-wuréndén. 12Garambu yandéka déku dunyansé yaae dat anga wandarén, “An du dakwa yarékapuk taalé a. Ma waménu ani du dakwa gaayémba ye kakému ras kéraae katakekét kwaandarék.” 13Naandaka det wandén, “Det kakému gunékét guné wa kwayéké yakwa.” Naandéka wandarén, “Nané kakému rékaamba yamba yé wa. Makal bret taambak rakwa. Gumba kutndarén gukwami vétik wungat male rakwa. Nané ye wani du dakwaké akwi kakému ras kéraananénngé méné mawulé yo, kapuk?” 14Némaamba (5,000 pulak) du téndaka wa wunga wandarén. Dakwale nyambalésale waak némaamba wa téndarén wamba.

Jisasna dunyan wunga wandaka det anga wandén, “Det ma wangunu kémba kémba (50, 50) pulak kutetéke rakésndaru.” 15Naandéka wandén pulak yandaka akwi du dakwa kémba kémba (50, 50 pulak) kutetéke randarén. 16Rakésndaka Jisas makal bret taambak gukwami vétik wunga kéraae nyérét yaasore véte Gorét wandén, “Yéku musé a tiyaaménén. Yékun wa.” Naatake bret bulésote gukwami jémbusote déku dunyanét kwayéndén, de du dakwat muni waate kwayéndarénngé. 17Kwayéndaka du dakwa de akwi kurkasale kandarén. Kandaka bret gukwami ras baka randéka kémbi tambavétik maanmba kaayék vétik (12) waandandarén.

Pita wa wan, “Jisas Got wan du Krais wa”

(Mt 16:13-19; Mk 8:27-29)

18Nak nyaa Jisas kapmang rate Gorale kundi bulréndén. Yaréndéka déku dunyansé déké yaandarén. Yaandaka det waatakundén, “Du dakwa wunéké yénga daré wo?” 19Wunga waatakundéka wandarén, “Ménéké ras wa wakwa, ‘Wa baptais kwayétan du Jon wa.’ Naandaka ras wa wakwa, ‘Wa talimba yatéte Gotna yémba kundi kwayétan du Elaija wa.’ Naandaka ras wa wakwa, ‘Gotna yémba talimba kundi kwayétan du nak kiyaae wa taamale waarapndén.’ Naandakwa.” Naandarén. 20Naandaka det wandén, “Wa guné? Wunéké yénga guné wo?” Naandéka Pita wa wan dat, “Méné nanat yékun yaménénngé Got wan du Krais wa.” Naandén.

Jisas kiyaae nakapuk taamale waarapké yandékwanngé wandén

(Mt 16:21-28; Mk 8:31-9:1)

21Pita wunga wandéka Jisas déku dunyansat anga wandén, “Ma vékusék naangunu. Guné nak duwat anga waké yambak, ‘Jisas wan nanat yékun yandénngé Got wan du Krais wa.’ Wunga waké yambak.” 22Naatake det anga wandén, “Wuné Duna Nyaan a téwutékwa. Wunat kapérandi musé yandaru Israelna néma dunyan, Gotna gaamba jémbaa yakwa dunyanna néma dunyan, apakundiké vékusékngwa dunyan, de wunga wunat kuk kwayékandakwa. Kwayéndaru wuné viyaandaru kiyaakawutékwa. Kiyaawutu nyaa vétik yéndu kupuk yambanmba nakapuk taamale waarap-kawutékwa.” Naandén.

23Watake det akwi anga wandén, “Guné wunale yaate wuna jémbaa yaké mawulé yamunaae, anga ma yangunék. Apapu nyaa guna mawulé ma yaasékangunék. Yaasékate guné wunéké vékulakate anga ma wangunék, ‘Nané déku jémbaa yapéka-kanangwa. Yate nané kaangél kutte takwemimba kiyaamunaananu wa baka musé wa. Yénga yakét. Wan néma musé yamba wa.’ Wunga wate wuna jémbaa ma yangunék. 24Wunéké vékukwa du dakwa wuna jémbaa yaréndaru wuna maama det viyaamunaandaru de wunale yékunmba yarépéka-kandakwa apapu apapu. Wunéké vékulakakapuk yakwa du dakwa deku sépéké male vékute deku jémbaa male yamunaate wa lambiyak-ngandakwa. Wunale katik yarépékaké daré. 25Ani képmaana musé asé kéraaké yakwa du dakwa, deku jémbaa male yamunaate, kiyaae yénga pulak téké daré? Yamba wa. Kurkale katik téké daré. 26De wuna kundi kalik yate wunat kuk kwayékwa apu sérémaa Duna Nyaan wuné waambule yaae det kuk kwayékawutékwa. Wani sapak wuné wuna aapamba mayé apa kéraae déku kundi kure gaayakwa dumba waak mayé apa kéraae nyaa yaalate kaalékwa pulak ye gaayakawutékwa. 27Gunat a wawutékwa. Guné amba tékwa du ras wayéka kiyaakapuk téte vékangunéngwa, Got néma du rate déku du dakwaké yékunmba véndu.” Naandén déku dunyansat Jisas.

Jisasna sépé waalakwe nakpulak yaalan

(Mt 17:1-13; Mk 9:2-13)

28Jisas wani kundi watake kukmba nyaa taambak kaayék kupuk (8) pulak yéndéka Pita, Jon, Jems de kéraae kure némbat waaréndén. Jisas Gorale kundi bulké watake wa waaréndén némbat. 29Waare Gorale kundi bulréndéka déku méni taama saawi waalakwe nak pulak yaalan. Déku laplap waamamale yasékéyake kalkal naatan. 30Yandéka talimba yatéte Gotna yémba kundi kwayétan du Moses ambét Elaija, Gotna gaayémba bari gaaye bét mayé apa ye nyaa véte kaalékwa pulak téte Jisasale sékét bultémbérén. Dé Gotna kundi vékute Jerusalemmba kiyaaké yandékwanngé wa bulténdarén. 32Yaténdaka Pita ambét dale sékét yaan du vétik waak deku ménimba yundé yandéka de yundé kwaan. Kwaae vélérkiyaae waarape véndarén Jisasna sépé nyaa kaalékwa pulak véte kaaléndéka wani du vétik dale sékét témbéréka. 33Ye bét yéké yatémbéréka Pita wani kundi yékunmba vékusékngapuk ye wa Jisasét anga wandén, “Néman Du, nané amba yarénanu yékun yaké yakwa. Gaa kupuk kaakanangwa. Ménan nak, Mosesnan nak, Elaijanan nak.” Naandén.

34Wunga waréndéka buwi nak taawe yaae det taakatépéndén. Yandéka wup yandarén. 35Yandaka kundi nak awula buwimba anga waan, “Wan wuna nyaan wa. Wuné dat wawutéka wa yéndén gunéké. Guné déku kundi ma véku.” Naandén.

36Wani kundi wandéka vékutake véndarén Jisas kapmang téndéka. Vétake kundi mu ras yamba bulndakwe. Ye wani nyaa véndarén muséké akwi du dakwat yamba wandakwe wa.

Jisas kutakwa kulure kure yatan nyaanét kururéndén

(Mt 17:14-21; Mk 9:14-29)

37Nak nyaa némbu yaasékatake daawulindaka asa du dakwa wa Jisaské yaandarén. 38Yaae dele sékét yaan du nak némaanmba waandén, “Néman Du, ménat waatakuwutékwa, wuna dunyanngu nyaanét véménénngé. Wuné nyaan nakurak male wa. Nyambalésé ras yamba yé wa. 39Kutakwa wa dat kulure kure yatéte viyaaléka rékaamba waawakndékwa. Yate dat yaavan kutléka biyaat déku tépngémba yaalakwa. Dé yaasékatake yémuké kalik yate, déku sépé yaavan kutlékwa. 40Yaléka ména dunyansat waatakuwutén, wani kutakwa wandaru yaange yélénngé. Wawutéka wunga yaké yapatindarén.” Naandén.

41Naandéka Jisas wa wan, “Yénga pulak dé? Guné wunéké yékunmba yamba vékulaka-ngunéngwe wa. Guna mawulé yékunmba yamba te wa. Késépéri baapmu gunale yatéwutéka wunéké yamba yékunmba vékulaka-ngunéngwe wa. Ma kure yaa ména nyaan.” Naandén.

42Wunga wandéka wani nyaan wayéka yéténdéka lé wani kutakwa dat viyaate taakusorak-léka daae képmaamba vaakétndén. Vaakétndéka Jisas wani kutakwat waarute nyaarang naae lat wandén, lé wani nyaan yaasékatake yaange yélénngé. Wandéka yaange yéléka wani nyaan yékun yandéka déku aapat kwayéndén. 43Yandéka wamba tékésén du dakwa wani jémbaa vétake Gotna mayé apaké vatvat naate vékulaka vékulaka naandarén.

Jisas kiyaaké yandékwanngé nakapuk wandén

(Mt 17:22-23; Mk 9:30-32)

Wani du dakwa Jisas yan akwi muséké wayéka vékulaka vékulaka naaténdaka, Jisas déku dunyansat anga wandén. 44“Guné waan taake kurkale ma vékusék naangunu. Yaréyaré naae wuné Duna Nyaan maamat kwayéndaru maamana taambamba rakawutékwa.” 45Wunga wandéka Got wani wambukundi paakundéka de wani kundiké ras mu ras yamba vékusékndakwe wa kurkasale. Ye wani kundiké Jisasét waatakuké wup yandarén.

Jisas néma duké wandén

(Mt 18:1-5; Mk 9:33-37)

46Jisasna dunyansé dekét deku kapmang bulte deku néma duké waarundarén. 47Waarundaka Jisas deku mawulé véwurésékéyaktake nyaanét nak kure yaae kure téndén. 48Téte det anga wandén, “Ma véku. Guné wunéké vékulakate ani nyaanét yékun yate, wa wunat waak wa yékun yangunéngwa. Guné wunat yékun yate, wunat wandéka yaawutén duwat waak wa yékun yangunéngwa. Gunale yaréte dékét déku yé kavérékngapuk yate gunéké jémbaa yakwa du Gotna ménimba dé néma du wa téndékwa.” Naandén.

Dat kuk kwayékapuk yakwa du déku du téndarénngé wandén

(Mk 9:38-41)

49Jisas wani kundi wandéka Jon dat anga wandén, “Néma du, du nak ména yémba wandéka kutakwa yaange yéndaka vénanén. Dé nanale yamba yeyé yaayaténdékwe wa. Yandéka dat watépénanén, wani jémbaa yakapuk yandénngé.” 50Naandaka Jisas det wandén, “Guné wani jémbaa yandénngé watépéké yambak. Gunat kuk kwayékapuk yakwa du, wa guna du wa yaréndékwa.” Naandén Jisas.

Samariasé ras Jisas kalik yandarén

51Got Jisas déku gaayét kure waaréké yandékwa nyaa yaaké yandéka Jisas dékét déku mawulémba vékulakate Jerusalemét yéké mawulé yandén. 52Ye du rasét wandéka de taale déku kundi kure yéndarén. Ye Samariamba tékwa gaayé nakmba waaréndarén, déké musé asé kéraatakaké. 53Yandaka wani gaayémba tékwa du dakwa vékuwuréndarén Jisas Jerusalemét yaaké yandékwanngé. Vékutake de Jisaské kalik yate wandarén, “Yamba yé wa. Dé nana gaayét katik yaaké dé.” Naandarén. Samaria du dakwa Juda du dakwa deku néma gaayé Jerusalemngé waak kalik yate wa wunga wandarén. 54Wandaka Jisasna du vétik Jems ambét Jon vékutake Jisasét anga wambérén, “Néman Du, mawulé yaménu aané watu Gotna gaayémba yaa gaaye ani du dakwat yaanngandékwa. Aané wunga yaténngé méné mawulé yo kapuk?” 55Wunga wambéréka waalakwe bérét wandén, “Yamba wa. Wunga yaké yambak.” Naandén. 56Watake déku dunyan sékét nak gaayét yéndarén.

Jisasale yeyé yaayatéké mawulé yan duwat wandén

(Mt 8:19-22)

57Jisas déku dunyansale sékét yaambumba yéténdaka du nak yaae Jisasét anga wandén, “Wuné ménale yeyé yaayatéké mawulé yawutékwa. Yéména akwi taalé wuné yékawutékwa.” 58Naandéka Jisas déku mawuléké wandén, “Wani du wandén pulak kalmu yaké dé?” Wunga vékulakate dat anga wandén, “Ma vékulaka kurkale. Waaléwasa képmaamba tékwa képmakwawumba wa kwaandakwa. Api deku kwaatmba wa kwaandakwa. Duna Nyaa wuné kwaana gaa nak yamba te wa.” Naandén.

59Naatake nak duwat anga wandén, “Méné ma yaa wunale.” Naandéka wandén, “Néman Du, taale ma yi naaménu ye yaréwutu wuna aapa kiyaandu déku pusaa kéraae rémngawutékwa.” 60Naandéka dat wandén, “Yamba wa. Méné bulaa male ma yaa wunale. Wuna kundi vékukapuk yakwa du dakwa de kiyaan du pulak wa yaténdakwa. De wani apu kiyaan du dakwat yénga rémndaru. Méné bulaa male wuna jémbaa yate du dakwat kundi ma kwayéménu, Got néma du rate deké yékunmba véké yandékwanngé.” Naandén.

61Wunga wandéka dé nak du wa wan Jisasét, “Néman Du, wuné ménale yékawutékwa. Ma yi naaménu taale wuné wuna gaayét ye wuna kémét taamba kurkawutékwa.” 62Naandéka dat wandén, “Du dakwa Gorké jémbaa taale baasnyé ye kukmba nak nak jémbaaké vékulakamunaae, wa de Gotna jémbaa yaké yapati-kandakwa.” Naandén Jisas.